Verblijf

Goed, je hebt besloten je helemaal in de ratten te storten, gekeken waar je ratten vandaan zullen komen en misschien zelfs al wel een paar rittens gereserveerd. Waar en hoe ga je je ratten huisvesten? Hiervoor zijn een heleboel mogelijkheden. Om te beginnen moet gezegd worden dat ratten flink wat ruimte nodig hebben.

Als minimum voor 2 ratten wordt nogal eens de norm van 70x45x70cm (2-laagse Terenziani) of 80x50x63 (Savic Freddy 2) gehanteerd. Maar hoe groter hoe beter natuurlijk. Ratten klimmen graag, dus alleen rechtop kunnen staan, voldoet niet aan de behoefte van de rat. Bovendien is een grotere kooi minder snel vies en zal dus minder snel ‘stinken'. Als de ratten veel in hun kooi zitten moet die uiteraard groter zijn dan wanneer ze regelmatig vrij mogen rondlopen. Verder is een goede inrichting belangrijk, verschillende verdiepingen en verschillende slaapplekjes, zodat de kooi goed benut wordt. Een kooi kan dan ook nooit te groot zijn, wel te klein!

Kooien zijn te koop in dierenwinkels, via online dierenwinkels of tweedehands verkooppunten op internet zoals Marktplaats en Ebay. Verschillende hokken of kooien zijn te gebruiken of te maken om je ratten in onder te brengen. Hieronder worden er een aantal besproken.

Foto's
Bekijk hier foto's van verschillende kooien.
Bekijk hier foto's van verschillende gekoppelde kooien.
Bekijk hier foto's van verschillende zelfbouwkooien.

Traliekooi
Traliekooien bestaan meestal uit een onderbak van kunststof of metaal met een bovendeel van tralies. Een groot voordeel van een traliekooi de klimmogelijkheid. Daarnaast is het eenvoudig om speelgoed op te hangen in de kooi. Ook kan de kooi gemakkelijk worden schoongemaakt, iets dat met een groot zwaar aquarium een stuk moeilijker goed te doen is. De ventilatie in een traliekooi is goed, kijk echter wel uit voor tocht, hier kunnen ratten niet goed tegen. Weinig kooien worden speciaal voor ratten gemaakt, maar kooien voor bijvoorbeeld fretten of chinchilla's kunnen zeer geschikt zijn. Het is ook mogelijk om kamervolières voor vogels te gebruiken. Die kooien hebben vaak een wat kleiner grondoppervlakte, maar maken dit in de hoogte helemaal goed. Let wel op de ruimte tussen de spijlen. Ratten zijn ware ontsnappingskunstenaars en kunnen soms door kieren die je niet voor mogelijk had gehouden. Als ze jong zijn zullen de spijlen van bijvoorbeeld een konijnenhok zeker te ver uiteen staan, maar onderschat ook niet hoe slank een volwassen rat zich kan maken.

Aquarium met traliedeel
Een andere geschikte manier om je ratten te huisvesten is een (oud) aquarium of andere glazen bak gecombineerd met een traliegedeelte. Zo creëer je voldoende ventilatie en klimmogelijkheid en is het ook makkelijker om buizen en hangmatten en dergelijke te bevestigen. Let wel op dat een massief glazen bak, door het grote gewicht, lastig schoon te maken zal zijn. Kijk bij het gebruiken van een oud aquarium uit voor achterwandjes die mogelijk schadelijk kunnen zijn wanneer de ratten eraan knagen en voor restanten oude stopverf.

Zelfbouwkooi
Veel rattenliefhebbers blijken meesters in het verzinnen van oplossingen om hun ratten te huisvesten. Niet alleen worden verschillende soorten verblijven gecombineerd, de zogenaamde rattenflat waarbij verschillende kooien op elkaar worden vastgemaakt, ook wordt er zelf het nodige ontworpen en gespijkerd. Zo worden bijvoorbeeld boeken - en kledingkasten omgebouwd tot rattenpaleizen. Wie creatief is kan dus een aardig eind komen.

Houd er bij het doe-het-zelven wel rekening mee dat een rat een verwoede knager is. Zorg dat er niet aan randen geknaagd kan worden, maar werk houten hoeken af met ijzeren latten. Een ander nadeel van hout is dat er urine intrekt. Maak het hout dus waterafstotend door het een aantal keer af te lakken met bijvoorbeeld botenlak. Eenmaal uitgehard kan dat geen kwaad.

Voor informatie en inspiratie kan je kijken op Annika's website. Mocht je zelf niet zo handig zijn, dan zijn er ook bedrijven die kooien op maat maken die volledig zijn aangepast op jouw wensen. Let wel, het prijskaartje hiervan kan erg hoog zijn.

Ongeschikte kooien voor permanente huisvesting
Te kleine kooien natuurlijk. Daarnaast de zogenaamde laboratoriumbakken en duna's. Duna's zijn echter wel geschikt als tijdelijke ziekenboeg of als tijdelijke kooi als je de gewone kooi aan het poetsen bent. Deze kooien zijn tevens geschikt als bevallingskooi.

Plaatsing van de kooi
Voor wat voor soort verblijf je ook gaat kiezen, denk in ieder geval goed na over de plaats waar je ratten komen te staan. Een schuur of garage is in ieder geval geen geschikte plaats voor je sociale dieren. Een slaapkamer kan, als deze ook overdag regelmatig gebruikt wordt en er niet alleen in geslapen wordt. Beste plek blijft gewoon de huiskamer. Niet alleen voor de ratten is het prettiger om hun verzorger veel te zien, zelf heb je er natuurlijk ook meer plezier van.

Let op dat de kooi niet op de tocht staat, dit is voor geen enkel huisdier goed en dus ook niet voor ratten. Tocht kan je gemakkelijk ontdekken door met een brandend kaarsje door de ruimte te lopen en op het vlammetje te letten. Zorg verder dat je ratten niet in de volle zon kunnen komen te staan, ze zijn gevoelig voor de hitte die dan snel kan ontstaan, waardoor ze oververhit kunnen raken en overlijden, (en zouden zelfs een zonnesteek kunnen oplopen.) Naast de verwarming is ook niet goed. Pas op met spullen naast de kooi. Gordijnen of kleding op een stoel kunnen de kooi in worden getrokken waar de ratten er een lekker slaapplekje van bouwen. Let ook op met kamerplanten, sommigen zijn zelfs giftig!

Bodembedekking

Voor knaagdieren wordt vaak gebruik gemaakt van zaagsel als bodembedekking. Gebruik dit echter niet voor je ratten! Zaagsel geeft teveel stof en daar kunnen de gevoelige luchtwegen van een rat niet tegen. Bovendien is zaagsel vaak afkomstig van dennenhout, dit hout bevat stoffen die schadelijk zijn voor de rat als het in contact komt met rattenurine. Hooi is ook niet echt geschikt als bodembedekker. Hiervoor absorbeert het te weinig vocht. Bovendien kan hooi mijt bij ratten veroorzaken. Wie toch hooi wil gebruiken, bijvoorbeeld als extra nestmateriaal, kan het hooi voor gebruik 24 uur in de vriezer leggen. Dit maakt de eventueel aanwezige mijt onschadelijk. Hetzelfde verhaal geldt voor stro, behalve mogelijke veroorzaker van mijt kunnen de scherpe uiteinden van stro een rat flink verwonden.

Wat is nu wel geschikt als bodembedekking? Hieronder wordt een aantal mogelijkheden genoemd. Dit betekent niet per definitie dat producten die hier niet vermeld staan, niet bruikbaar zouden zijn!

Beukensnippers
Voor ratten wordt veel gebruik gemaakt van beukensnippers, verkrijgbaar in de dierenwinkel. Let wel goed op dat het inderdaad niet stoffig is, helaas is het dat toch soms wel. Beukensnippers hebben niet de eigenschap om geur te absorberen, heb je een klein groepje en een groot grondoppervlakte dan is dit minder bezwaarlijk.

Corbo
Een product gemaakt van de kern van maïskolven. Neemt zeer goed geurtjes op. Het is wel prijzig en sommige ratten vinden het te hard om er op te liggen. Een ander nadeel is dat het snel de kooi uitvliegt (fijn als je met blote voeten door het huis loopt), zeker als de onderbak laag is. Corbo is ook goed te gebruiken als rattenbakkorrel.

Ecobed
Ecobed is een bodembedekker op basis van gerecycleerd karton; het is volledig stofvrij, wat het belangrijkste is. Een baal Ecobed is wel duurder dan bijvoorbeeld een baal Aubiose, maar gaat ook veel langer mee. Het nadeel van Ecobed is dat het in Engeland wordt geproduceerd en in Nederland en België dus moeilijker te verkrijgen is. Op het forum van Rat ‘n Roll is na te vragen welke verkooppunten er voor Ecobed in Nederland en België zijn en is eventueel ook vervoer te regelen. Lees hier meer over Ecobed.

Hemparade/Aubiose
Ook dit product, gemaakt van hennepvezel, is erg geschikt voor ratten. Het is oorspronkelijk bedoeld voor paarden die overgevoelig zijn voor stof. Voor het gebruik in de kooi, kan je deze bodembedekking het beste even besproeien met water zodat de urine nog beter opgenomen wordt in de vezels. Hemparade is ook in kleinere verpakkingen verkrijgbaar onder de naam Minihemp. Deze bodembedekkers kan je kopen in dierenwinkels, Welkoop winkels en zaken die paardenbenodigdheden verkopen. Wil je weten waar de dichtstbijzijnde leverancier is? Kijk dan op Hempflax of op Aubiose.

Papier
Ook bodembedekkingen op basis van papier kunnen geschikt zijn. Kranten kunnen zeker gebruikt worden onder de verdere bodembedekking en op eventuele tralieverdiepingen. Dit laatste zorgt niet alleen dat de verdiepingen beter zijn schoon te houden maar beschermt ook de pootjes van de ratten. Drukinkt is tegenwoordig niet meer giftig. Er zijn ook speciale krantenbodembedekkers zoals Yesterday's News.

Andere, minder geschikte bodembedekkers:

Russelbedding
Dit fijngehakte stro heeft een speciale behandeling ondergaan waardoor het geschikt is voor ratten. Voordeel van dit product is dat het lekker zacht is, nadeel is dat het niet zo goed absorbeert waardoor het snel stinkt. Veel ratten moeten ook niets van deze bodembedekker hebben.

Plospan
Een ontstoft zaagsel. Onduidelijk is of hierin dennenhout verwerkt is.

No-Smell
No-Smell is een milieuvriendelijk restproduct uit de katoenteelt. Het is zacht en ziet er comfortabel uit. Veel ratten vinden er echter niets aan. Bovendien heeft het de neiging om aan de tralies vast te plakken en is dan moeilijk verwijderbaar.

Inrichting
Ratten houden van afwisseling en uitdaging. Dus leef je vooral uit op de inrichting van de kooi. Varieer de inrichting van de kooi regelmatig, ratten kunnen uren zoet zijn met het opnieuw verkennen van hun leefruimte en het verslepen van alle inventaris. Een rat is een intelligent dier, een goed ingerichte kooi zorgt dat ze zich niet vervelen. Speel- en klimmogelijkheden worden enorm gewaardeerd. Zorg bij voorkeur voor meerdere verdiepingen in het verblijf. Wat in ieder geval niet mag ontbreken is een slaaphuisje, ze zullen er graag gebruik van maken. Ook liggen veel ratten graag in een hangmat, je kunt kant-en-klare hangmatten kopen, maar gezien het knaag - en sloopgedrag kan je wellicht beter zelf iets maken van oude kleding of doeken.

Kant- en klaar fretten - of vogelspeelgoed is ook prima, vraag er eens naar bij je dierenwinkel. Zo zijn er bijvoorbeeld buizen van gekleurd, doorzichtig kunststof, die ook gekoppeld kunnen worden. Je kunt ze neerleggen, ophangen of er hele klautersystemen mee bouwen. Klimtouwen, laddertjes, schommels, enzovoort zijn ook prima te gebruiken voor de ratten.

Maar doe-het-zelven is net zo leuk en een stuk goedkoper. Met een beetje creativiteit kom je een heel eind. Met Lego of Duplo kun je huisjes, trappetjes of andere bouwwerken maken. Rolletjes van w.c.- of keukenpapier zijn - zeker voor nog kleine ratjes - ook altijd leuk. Doosjes (bijvoorbeeld schoenendozen of andere kleine dozen) zijn altijd een succes. Ze dienen als slaapplaatsje en als ze kapot of vies zijn, zijn ze gemakkelijk en goedkoop te vervangen. Verder kunnen stukken wc-papier, tissues of krantensnippers voor veel plezier zorgen. De ratten slepen het alle kanten op en scheuren het in 1000 stukjes - vaak komt het uiteindelijk in het slaaphuisje terecht, als nestmateriaal. Als de tissues op zijn is de lege doos trouwens ook een aanrader...

Speelgoed voor hamsters is te klein voor ratten!

Niet alle ratten houden er van, maar andere ratten rennen graag in een loopwiel. Loopwielen met spijlen die minstens een diameter hebben van 30 cm en waarvan de wijdte tussen staander en houder ruim genoeg is, zijn geschikt. Een goed loopwiel is bijvoorbeeld van het merk Wodent Wheels.

De kooi van de ratten moet regelmatig schoongemaakt worden. De frequentie waarin dit moet gebeuren hangt natuurlijk gedeeltelijk af van de kooigrootte en het aantal ratten, maar één keer per week zal meestal nodig zijn om de kooi fris te houden. Denk eraan dat je, als er eenmaal een ammoniaklucht ontstaat, eigenlijk te laat bent. De neus van ratten is gevoeliger dan die van ons en de dan al aanwezige ammoniakdampen zijn schadelijk voor hun gezondheid.